Bạn có biết…có đến 76% người học tiếng Anh có trình độ giao tiếp ở mức thấp?
Bạn biết khá nhiều từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh, nhưng khi giao tiếp bạn ấp úng, không thể hiện được những gì mình muốn nói?
Bạn ao ước mình có thể nói tiếng Anh thành thạo như người bản xứ, thay vì cách nói “Vietlish” như hầu hết người Việt học tiếng Anh vẫn đang sử dụng?
Trong bài viết này, Thủy chia sẻ với các bạn 5 bí kíp tự luyện nói tiếng Anh trôi chảy và chuẩn xác cả về phát âm lẫn ngữ điệu, giúp bạn tự tin giao tiếp trong thời gian ngắn.
Đồng thời, Thuỷ cũng sẽ bật mí với các bạn 1 phương pháp luyện nói tiếng Anh hiện đại, được đưa vào giảng dạy ở nhiều nước tiên tiến trên thế giới: Phương Pháp Shadowing.
Shadowing là gì?
Shadowing (hay Shadowing Technique) dịch theo nghĩa đen là “kỹ thuật tạo bóng“. Theo nghĩa khoa học là “kỹ thuật lặp lại cùng lúc“. Cụ thể hơn, bạn và người nói gần như sẽ nói đồng thời cùng lúc, bạn bắt chước hoàn toàn ngữ điệu, ngắt nghỉ, luyến láy… Cũng giống như cái bóng của bạn, bạn làm gì thì cái bóng sẽ lặp lại y như vậy. Bạn hiểu rồi chứ? 🙂
Cách Luyện Nói Theo Phương Pháp Shadowing
Bước 1: Chọn Video/Audio Phù Hợp
Ở giai đoạn mới bắt đầu áp dụng phương pháp này, bạn sẽ gặp một vài khó khăn trong việc chọn video hoặc audio để luyện tập theo. Vì vậy, Thuỷ đã soạn sẵn cho bạn bộ Video + Audio các mẫu câu giao tiếp hàng ngày Ở ĐÂY, bạn vào và thực hành theo nhé.
Bước 2: Hiểu Ngữ Cảnh Đoạn Văn
Bạn nghe qua 1-2 lần để hiểu toàn bộ ngữ cảnh của bài nghe. Các video được lồng ghép hình ảnh và animation chuyển động để giúp bạn dễ dàng hiểu đoạn văn hơn. Ngoài ra, Thuỷ cũng có giải thích và nêu ví dụ minh họa, bạn xem 1-2 lần sau đó chuyển qua bước 3 nhé.
Bước 3: Lặp Lại Theo PP Shadowing
Mỗi ngày chỉ cần nghe 1-2 audio/video thôi nhé, không cần nghe nhiều đâu. Các mẫu câu được lặp lại nhiều lần để bạn thực hành theo. Vừa nghe, bạn vừa lặp lại y hệt những gì Thuỷ nói. Cố gắng kiên kì thực hành theo, sau 3-5 ngày bạn sẽ thấy khả năng nghe + nói + phát âm của mình thay đổi rõ rệt.
Sau khi bạn đã quen với việc luyện nói Theo phương Pháp Shadowing, dưới đây là 5 cách để bạn nói tiếng Anh thành thạo, trôi chảy, tự nhiên.
1. Luyện Phát Âm Chuẩn Theo Phương Pháp Shadowing
Từ là đơn vị nhỏ nhất để cấu thành nên câu, đoạn văn. Muốn quá trình giao tiếp diễn ra trôi chảy, đạt hiệu quả cao, bạn cần phát âm chuẩn từng từ một. Không nên xem nhẹ việc học cách phát âm của một từ khi chúng ta bắt gặp nó.
Mình đã từng chứng kiến rất nhiều trường hợp sinh viên Việt Nam “bắn” tiếng Anh với người nước ngoài khá tự tin, khá dài nhưng sau một hồi thì đối phương lắc đầu tỏ vẻ không hiểu và kết quả là bạn đó phải giải thích lại từ đầu.
Nguyên nhân ở đây là vì bạn sinh viên sử dụng từ đúng nhưng lại phát âm sai, sai khá nhiều nên người nghe cũng không tự luận ra được.
Phát âm tiếng Anh là phạm trù không có qui tắc. Do đó, cách tốt nhất là bạn phải học thuộc lòng và luyện tập thật nhiều.
Khi học từ mới, hãy tạo cho mình thói quen tra từ điển chính thống như Oxford, vì những từ điển khác thường phiên âm từ sai, điều này rất nguy hiểm nếu bạn cứ tin vào nó. Hãy kiểm tra phát âm bằng cách nhìn vào phiên âm đồng thời nhấn vào nút audio của từ đó.
Đọc to từ lên theo audio, lặp đi lặp lại khoảng 2-3 lần. Luôn mang theo mình một cuốn sổ ghi chép từ mới, hãy nhớ ghi cả phiên âm của từ đó ra bên cạnh để bạn có thể kiểm tra lại bất cứ lúc nào bạn muốn.
Trong quá trình ôn luyện từ, nếu có từ nào bạn chưa nhớ hay chưa chắc chắn về cách phát âm, đừng lười, hãy mở ngay lại sổ hoặc từ điển để kiểm tra. Nếu hú họa đọc bừa sẽ rất nguy hiểm vì não bộ có thể sẽ ghi nhớ cách đọc sai của bạn và việc điều chỉnh lại là rất khó.
Một Số Lưu Ý Khi Học Phát Âm:
1. Tra từ điển khi học từ mới
VD: doubt /daʊt/ (âm b câm)
debt /det/ (âm b câm)
bury /’beri/ (u đọc là /e/)
=> Qui tắc rút ra là, luôn tra từ điển chính thống khi học từ mới.
2. Phát âm thay đổi khi biến trạng thái từ
VD: export /ɪkˈspɔːrt/ (v) – export /’ekspɔ:t/ (n)
record /rɪˈkɔːd/ (n) – record /ˈrekərd/ (n)
conflict /kənˈflɪkt/ (v) – conflict /ˈkɒn.flɪkt/ (n)
=> Một số từ trong tiếng Anh có cách đọc khác nhau khi thay đổi trạng thái từ (từ loại – danh, động, tính,..). Hãy xét ngữ cảnh sử dụng của từ trước khi quyết định cách đọc của nó.
3. Từ có 2 trọng âm trở lên
Một từ dài 3-4 âm tiết trở lên thường có hơn 1 trọng âm. Ngoài trọng âm chính (biểu diễn bằng dấu phẩy phía trên từ) còn có trọng âm phụ (biểu diễn bằng dấu phẩy phía dưới từ).
VD: environmental /ɪnˌvaɪrənˈmentl/
=> Để nói được hay thì trọng âm chính cần có âm lượng gấp 2-2,5 lần và có độ dài tương tự còn trọng âm phụ là 1,5-2 lần. Các âm còn lại bạn có thể nuốt (đọc rất nhỏ trong cổ họng). Trọng âm phụ thường cách trọng âm chính 1 âm ( trước hoặc sau).
2. Luyện Nói Tiếng Anh Theo Chủ Đề
Việc học nói tiếng Anh theo chủ đề là cách sát nhất để bạn nhanh chóng hiểu rõ về một vấn đề cần quan tâm mà không phải lan man sang nhiều kiến thức không liên quan.
Đây cũng là phương pháp giúp bạn ghi nhớ từ vựng một cách có hệ thống, dễ dàng hơn và hiệu quả hơn.
Có rất nhiều chủ đề nói tiếng Anh, ví dụ: du lịch, ăn uống, thể thao, động vật,…mà bạn có thể tìm thấy trên mạng chỉ bằng vài cú click chuột.
5 bước để luyện nói tiếng Anh theo chủ đề hiệu quả nhất:
Bước 1: Lựa Chọn Các Chủ Đề Nói Tiếng Anh
Tùy theo mục đích, sở thích của bạn, hãy chọn cho mình những chủ đề nói có tính ứng dụng cao nhất. Bắt đầu với những chủ đề dễ và gần gũi trước, ví dụ: thời tiết, học tập, sở thích, gia đình,….
Bước 2: Liệt Kê Những Câu Hỏi Liên Quan
Hãy ghi ra giấy những câu hỏi xoay quanh chủ đề đã chọn. Đây cũng chính là các ý chính, luận điểm mà bạn sẽ sử dụng khi nói.
Bước 3: Tìm từ vựng theo chủ đề liên quan
Trong quá trình trả lời các câu hỏi trên, hãy tìm những từ vựng có liên quan đến chủ đề bằng từ điển hoặc tra cứu trên mạng. Ghi lại các ý chính, luận điểm mà bạn định sử dụng đồng thời ghi nghĩa, cách phát âm của từ mới vào sổ tay từ mới.
Đây chính là cách giúp bạn trau dồi vốn từ vựng theo chủ đề một cách nhanh chóng, thống nhất.
Bước 4: Thành Lập Một Bài Nói Hoàn Chỉnh
Từ các ý đã note lại, hãy dùng kiến thức và những gì đã học được để tạo thành 1 bài nói hoàn chỉnh. Sử dụng tư duy logic để sắp xếp các ý theo 1 trật tự tuyến tính nhất định.
Trau chuốt câu từ, sử dụng từ nối phù hợp, xem lại cách dùng thì, các đuôi s, es,…Sau đó thêm mở đầu và kết thúc. Nếu có thể, hãy nhờ người soát lại xem bài nói của bạn có vấn đề gì không.
Mức độ dài ngắn của bài nói phụ thuộc vào trình độ của bạn. Hãy bắt đầu với những bài nói từ 1-2 phút (khoảng 15 câu), sau đó nâng độ khó lên mức 5-10 phút và thậm chí là hơn.
Bước 5: Luyện Nói Tiếng Anh Một Mình Hoặc Thực Hành Với Người Khác
Dùng bài nói đã chuẩn bị, tưởng tượng có người đang hỏi bạn câu hỏi và bạn là người trả lời. Cầm tờ giấy ghi chép đứng trước gương và đọc khoảng 2-3 lần, chú ý phát âm của các từ (hãy tra cứu nếu cần thiết), trọng âm, nối âm, âm gió, ngữ điệu của câu.
Sau đó, hãy cất tờ giấy đi và nhớ lại các ý vừa đọc, cố gắng nói được càng nhiều càng tốt, có thể lần đầu bạn còn bị vấp nhưng hãy luyện tập 3-5 lần và kết hợp eye contact cũng như body language để bài nói được hoàn hảo hơn nhé.
Bạn cũng có thể rủ bạn bè hoặc đồng nghiệp tham gia luyện nói cùng nhau để tăng tính tương tác. Hãy chuẩn bị những câu hỏi để hỏi đối phương về chủ đề nói, đồng thời suy nghĩ trước những câu trả lời, phản biện mà bạn có thể bị đối phương hỏi ngược lại.
3. Luyện Tập Trong Những Cuộc Hội Thoại
Muốn giao tiếp tiếng Anh thực tế, bạn cần trau dồi tiếng Anh từ những cuộc hội thoại diễn ra trong cuộc sống hàng ngày (Real English conversation). Người bản xứ không chỉ nói như những gì chúng ta được học từ sách giáo khoa, họ rất hay sử dụng từ lóng, thành ngữ, tục ngữ, … khi giao tiếp.
Bởi vậy, ngoài việc luyện nói tiếng Anh thông thường, chúng ta còn phải trau dồi kiến thức từ những tình huống thực tế diễn ra trong cuộc sống bằng cách xem các bộ phim, chương trình truyền hình, học từ các bài hát, nghe podcast,..
Một phương pháp cực kỳ phổ biến và hiệu quả, giúp bạn nói tiếng Anh “chuẩn Tây” đó chính là: nghe – nhại. Việc lặp lại lời nói của nhân vật giúp bạn bắt chước đúng cách phát âm từng từ, ngữ điệu cả câu, nối âm, luyến âm, các chỗ lên xuống giọng và cả cách nói giọng Anh – Anh hay Anh – Mỹ.
Bạn Cần Lưu Ý Những Bước Sau:
Bạn có thể thực hành kỹ thuật này với bộ series 90 audio với các mẫu câu thông dụng sau đây:
Một Số Lưu Ý Quan Trọng Khác:
Ở bước này bạn không cần vội vàng, thúc ép bản thân phải nhớ hết được cả đoạn dài. Mục đích của việc làm này vẫn là giúp bạn chỉnh sửa cách phát âm và ngữ điệu sao cho đúng chuẩn giọng bản xứ, nên hãy chỉ luyện với các bài nghe ngắn, dễ nhớ, dễ học. Điều quan trọng là bạn tìm được một giọng nói phù hợp với chất giọng của mình và bắt chước theo nó.
Đừng quên ghi chép lại từ mới, những cấu trúc hay ho vì chúng sẽ trở thành tư liệu để bạn thực hành nói sau này.
4. Luyện Nói Trong Môi Trường Thực Tế
Nếu chỉ tự luyện nói ở nhà một mình, có thể bạn sẽ không biết được trình độ của mình đang ở đâu, mình có đang làm đúng hay không, mình nói có chuẩn xác không.
Do đó, bạn cần một môi trường thực tế để có thể đưa kiến thức tự học được vào thực hành đồng thời trao đổi kinh nghiệm và nắm bắt cơ hội sửa sai.
Tham gia vào các hội nhóm luyện nói tiếng Anh, các câu lạc bộ tiếng Anh, hay săn Tây là những cách được áp dụng phổ biến để tạo một môi trường luyện tập thực tế. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham gia vào các khóa học tại các trung tâm, giao lưu kết bạn bốn phương trên các diễn đàn học tiếng Anh hay qua những website, blog nước ngoài.
Muốn quá trình luyện tập đạt hiệu quả cao, bạn phải có những chuẩn bị sẵn sàng từ trước. “Tắm” trong môi trường ngôn ngữ Anh cũng là một cách trau dồi từ vựng cũng như các cấu trúc ngữ pháp cần thiết cho việc nói.
Tập suy nghĩ bằng tiếng Anh, gọi tên đồ vật bằng tiếng Anh, độc thoại về một chủ đề bằng tiếng Anh,..tra từ điển bằng tiếng Anh thay vì tiếng Việt, đọc các bài báo nước ngoài, tìm hiểu các vấn đề trong cuộc sống hay công việc bằng tiếng Anh, tham gia tranh luận bằng tiếng Anh,.. Mình đảm bảo rằng sau một thời gian, bạn sẽ phải ngạc nhiên vì trình độ dùng từ và tốc độ suy nghĩ, hiểu vấn đề cũng như phản xạ tiếng Anh của bạn đó.
Cần nhớ rằng, đừng bao giờ tự ti, ngại mở lời, sợ sai, sợ bị chê cười. Chúng ta đều học từ những vấp ngã nhiều hơn là thành công, không ai cười bạn vì bạn nói sai cả, người ta chỉ cười bạn vì bạn không dám nói lên ý kiến của mình. Vậy nên, hãy dám phá bỏ rào cản tâm lý, mạnh dạn nói và luôn sẵn sàng tinh thần học hỏi, sửa sai.
5. Các Kênh Luyện Nói Tiếng Anh Online
Thông thường, cách học tiếng Anh hiệu quả nhất là học ở môi trường thực tế. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, không phải lúc nào bạn cũng áp dụng được cách học này.
Thủy sẽ giới thiệu đến các bạn những kênh youtube, các website và phần mềm cho phép luyện nói tiếng Anh miễn phí vô cùng tiện lợi, bạn có thể học mọi lúc mọi nơi ở dưới đây:
1. VOA Learning English
Đây là kênh Youtube cung cấp những bản tin có phụ đề với giọng đọc chậm, giúp các bạn có thời gian lắng nghe để luyện phát âm tiếng Anh và ngữ điệu hiệu quả.
VOA sử dụng bộ từ vựng khoảng 1500 từ thông dụng nhất. Các câu trong VOA cũng tương đối ngắn và đơn giản.
2. TED Talks
TED Talks là nơi chia sẻ các ý tưởng từ những diễn giả hàng đầu thế giới từ các nguồn chính thống và đáng tin cậy, gồm rất nhiều các chủ đề khác nhau từ công nghệ, khoa học, sáng tạo đến các chủ đề về môi trường, VH-XH,…
Các video có độ dài khoảng 18 phút rất phù hợp cho các bạn có nhu cầu luyện nghe để tham gia các kì thi IELTS, TOEIC, TOEFL, GMAT…
Các Phần Mềm Luyện Nói Tiếng Anh Online
1. Learn English Kids
Learn English Kids là phần mềm luyện nghe tiếng Anh trên điện thoại ios, android.
Đây là ứng dụng của Brishtish Council dành cho trẻ em nên các bạn mất gốc muốn tìm một phần mềm luyện nghe tiếng Anh cho người mới bắt đầu thì có thể yên tâm sử dụng nhé! Phần mềm có các đoạn phim với âm thanh và phụ đề giúp các bạn luyện nghe tiếng Anh rất tốt.
2. 6 Minutes English
6 minutes English – phần mềm luyện nghe tiếng Anh trên điện thoại ios, android.
Tổng hợp các bài nghe trên BBC, các bài hội thoại có độ dài chỉ khoảng 6 phút, phù hợp để các bạn luyện nghe hàng ngày. Tuy nhiên các bài hội thoại này cũng hơi nhanh nên đối với các bạn mất gốc tiếng Anh cũng là hơi khó. Nhưng nếu bạn là người có vốn tiếng Anh kha khá thì đây là phần mềm luyện nghe tiếng Anh trên điện thoại tuyệt vời mà bạn không nên bỏ qua.
3. Speaking Pal
Speaking Pal – phần mềm luyện nghe tiếng Anh trên điện thoại ios, android.
Speaking Pal là ứng dụng luyện nghe và phản xạ nói Tiếng Anh cho người học. Bạn có thể luyện tập nghe và nói tiếng Anh với ứng dụng trên điện thoại này thông qua nhiều bài học bổ ích. Điều cần thiết là luyện phản xạ cho nên các bài tập chính là cách mà bạn thực hành phản xạ nghe nói để trở nên thuần thục Tiếng Anh hơn.
Lời Kết
Trên đây là 5 bí quyết giúp bạn luyện nói tiếng Anh không chỉ đúng chuẩn mà còn trôi chảy, mượt mà như người bản xứ. Bạn hãy ngay lập tức lên kế hoạch, vạch cho bản thân một lộ trình để áp dụng những phương pháp học cực hiệu quả này, khả năng giao tiếp của bạn chắc chắn sẽ tăng lên rõ rệt.
Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, đừng quên share cho bạn bè của mình và hãy comment ngay bên dưới nếu bạn có phương pháp học nào hiệu quả nào khác muốn chia sẻ nhé.
